کاکتوسها و افوربیاها از جمله گیاهان مقاوم و زیبایی هستند که در سالهای اخیر به یکی از محبوبترین گزینهها برای نگهداری در خانهها، آپارتمانها و باغچهها تبدیل شدهاند. این گیاهان علاوه بر ظاهر خاص و جذاب، نیاز کمی به مراقبت دارند و میتوانند فضای داخلی و خارجی را با رنگ و بافت متفاوت خود زنده کنند. یکی از مهمترین روشها برای افزایش تعداد این گیاهان و حفظ ویژگیهای گیاه مادری، قلمه زدن است.
قلمه زدن نه تنها روشی ساده و اقتصادی برای تکثیر کاکتوسها و افوربیاها است، بلکه به شما این امکان را میدهد که گیاهان جدیدی با همان خصوصیات ظاهری و مقاومت گیاه اصلی داشته باشید. در این مقاله به بررسی کامل قلمه زدن کاکتوس افوربیا و قلمه زدن انواع کاکتوس میپردازیم و نکات کاربردی، روشهای مختلف، زمان مناسب و مشکلات رایج این فرایند را به صورت جامع بررسی خواهیم کرد. با مطالعه این راهنما، میتوانید با اطمینان و موفقیت، گیاهان جدید خود را تکثیر کنید و تجربهای مطمئن از نگهداری و پرورش کاکتوسها داشته باشید.
شناخت کاکتوس افوربیا قبل از قلمه زدن

قبل از اقدام به قلمه زدن، آشنایی با ویژگیهای گیاه اهمیت زیادی دارد. افوربیاها، اگرچه ظاهراً شبیه کاکتوس هستند، اما از نظر بیولوژیکی به خانواده Euphorbiaceae تعلق دارند. برخی نکات مهم درباره افوربیا عبارتند از:
- شیره سفید رنگ افوربیا سمی است و تماس با پوست یا چشم میتواند باعث حساسیت یا تحریک شود.
- ساقههای افوربیا ممکن است نرم و شکننده باشند، بنابراین در هنگام قلمه زدن باید با دقت عمل کرد.
- قلمههای افوربیا قبل از کاشت نیاز دارند که زخم آنها خشک شود، در غیر این صورت احتمال پوسیدگی زیاد است.
با در نظر گرفتن این نکات، قلمه زدن کاکتوس افوربیا میتواند هم ایمن و هم موفقیتآمیز باشد.
برای دیدن تنوع مدلها و گونههای مختلف از گل آپارتمانی و همچنین اطلاع از شرایط و قیمت عمده گل آپارتمانی، کافیست به دستهبندی اختصاصی این محصول مراجعه کنید.
اهمیت قلمه زدن در تکثیر کاکتوسها
تکثیر گیاهان از طریق قلمه، یک روش سریع، اقتصادی و مؤثر است. استفاده از این روش به ویژه برای کاکتوسها و افوربیاها مزایای زیادی دارد. اولین مزیت اینکار این است که قلمه زدن باعث میشود گیاهان جدیدی با همان خصوصیات ظاهری و مقاومت گیاه مادری داشته باشیم. و مورد دیگر اینکه این روش نسبت به تکثیر از طریق بذر سریعتر و راحتتر است. همچنین، قلمه زدن به ما اجازه میدهد که شکل و اندازه گیاه را کنترل کنیم و در نهایت، هزینههای مربوط به خرید گیاهان جدید را کاهش دهیم.
زمان مناسب قلمه زدن انواع کاکتوس
انتخاب زمان مناسب برای قلمه زدن، یکی از عوامل اصلی موفقیت در تکثیر کاکتوسها است. بهترین زمانها برای انجام این کار عبارتند از:
بهار و اوایل تابستان: در این فصلها گیاه در دوره رشد فعال است و احتمال ریشهدهی موفق بیشتر است. در صپورتی که
پاییز و زمستان: قلمهگیری در این زمان معمولاً توصیه نمیشود زیرا گیاه در دوره استراحت قرار دارد و ریشهدهی ضعیف است.
همچنین، برخی گونهها نیاز دارند تا قبل از کاشت، قلمهها چند روز در محیط خشک باقی بمانند تا زخم آنها کاملاً بهبود یابد. این مرحله نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی قلمه دارد.
روشهای قلمه زدن انواع کاکتوس و کاکتوس افوربیا
۱. قلمه زدن به روش تکثیر با ساقه
قلمه ساقهای رایجترین روش برای تکثیر کاکتوسها و افوربیاها است که مراحل آن به صورت پیوسته انجام میشود. همانطور که در مقاله
Growing euphorbias from cuttings ذکر شده شما می توانید برای تکثیر انواع کاکتوس و افوربیا از کاشت بذر هم کمک بگیرید ولی بهترین و سریع ترین روش که به سادگی امکان پذیر است، قلمه زدن است .
“Propagating most euphorbias is simple. They can be grown from seed but I find the easiest way to get quick results is to take cuttings (clones).”
برای تکثیر به این روش ابتدا باید یک ساقه سالم و عاری از هرگونه علائم بیماری یا آفت انتخاب شود. سپس با استفاده از یک چاقوی تیز و تمیز، ساقه به شکل دقیق برش داده میشود. پس از جدا کردن قلمه، لازم است آن را برای مدت ۳ تا ۷ روز در محیطی خشک قرار دهید تا زخم به طور کامل خشک شود و از پوسیدگی جلوگیری شود. پس از خشک شدن زخم، قلمه در خاک سبک و با زهکشی مناسب کاشته میشود و پس از گذشت ۷ تا ۱۰ روز میتوان آبیاری ملایم را آغاز کرد تا شرایط مناسبی برای ریشهدهی فراهم شود.
۲. قلمه از طریق برگ
برخی کاکتوسها مانند اپونتیا یا کریستاتها قادر هستند از برگهای خود ریشه دهند. برای تکثیر این دسته از کاکتوس ها ابتدا باید برگ سالم و بدون هیچ گونه آسیب یا نشانه بیماری انتخاب شود. سپس برگ با برش تمیز و دقیق جدا میشود و برای مدتی بین ۲ تا ۵ روز در محیطی خشک قرار میگیرد تا زخم آن کاملاً خشک شود. پس از این مرحله، برگ روی خاک سبک و کمی مرطوب قرار داده میشود و پس از گذشت چند هفته، جوانههای کوچک ریشه شروع به رشد میکنند و فرآیند ریشهدهی تکمیل میشود.
۳. قلمه با شاخه یا پاجوش
برخی گونهها مانند کریسمس کاکتوس یا سنیوها پاجوش تولید میکنند که میتوان از آنها برای تکثیر استفاده کرد. ابتدا باید پاجوش با استفاده از یک چاقوی تمیز و ضدعفونی شده از گیاه مادری جدا شود. پس از جداسازی، لازم است زخم پاجوش به مدت ۳ تا ۵ روز در محیطی خشک قرار گیرد تا کاملاً خشک شود و خطر پوسیدگی کاهش یابد. سپس پاجوش در خاک سبک و مرطوب کاشته میشود و در محیطی نیمهسایه نگهداری میشود تا ریشهدهی به طور کامل انجام شود. این روش ساده و مؤثر به شما اجازه میدهد گیاهان جدیدی با همان خصوصیات گیاه مادری پرورش دهید.
شرایط نگهداری برای هر گونه از گل ها متفاوت است، در صورتی که با خرید گل فصلی نیاز به اطلاعات بیشتر راجب نگهداری انواع آن دارید به صفحه این محصول بروید و اطلاعات کامل را مطالعه کنید.
انتخاب خاک مناسب برای قلمهها
خاک مناسب نقش کلیدی در موفقیت قلمه زدن دارد. خاک ایدهآل باید سبک، شنی و دارای زهکشی بالا باشد. ترکیب خاک کاکتوس با شن یا پرلیت، محیط مناسبی برای ریشهدهی قلمهها فراهم میکند. آبیاری نیز باید به اندازه و کنترل شده باشد؛ خاک مرطوب بیش از حد میتواند باعث پوسیدگی قلمهها شود.
مراقبت از قلمهها پس از کاشت
پس از قرار دادن قلمهها در خاک، رعایت برخی از نکات مراقبتی منجر میشود تا گیاه در بهترین حالت رشد کند از جمله این نکات که پس از کاشت قلمه ها حائز اهمیت است می توان به موارد زیر اشاره کرد.
نور مناسب برای قلمه زدن انواع کاکتوس
قلمهها به نور کافی نیاز دارند تا فرآیند فتوسنتز شروع شود، اما نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند. نور مستقیم میتواند باعث سوختگی ساقههای حساس و کاهش شانس ریشهدهی شود، به خصوص در قلمههای تازه که هنوز ریشه ندارند. بهترین حالت این است که قلمهها در محیطی با نور روشن اما غیر مستقیم قرار گیرند، مانند کنار پنجرههای رو به شرق یا غرب، یا زیر نور فیلتر شده از پرده. این میزان نور به قلمه کمک میکند انرژی کافی برای شروع ریشهدهی و تولید بافتهای جدید فراهم شود.
دمای مورد نیاز
دمای محیط نقش حیاتی در رشد قلمه دارد. دمای مناسب برای اکثر کاکتوسها و افوربیاها بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است. دمای پایین میتواند رشد ریشه را کند یا متوقف کند و دمای بالا باعث استرس حرارتی و خشکی بیش از حد قلمه میشود. بنابراین، نگهداری قلمهها در محیطی با دمای ثابت و دور از تغییرات شدید، مانند کنار بخاری یا کولر، برای ریشهدهی موفق ضروری است.
رطوبت مناسب
رطوبت محیط باید متعادل باشد؛ هوای خیلی خشک میتواند باعث دهیدراته شدن قلمه شود و هوای بسیار مرطوب و بدون تهویه میتواند موجب پوسیدگی ساقه شود. ایجاد تهویه مناسب و حفظ رطوبت نسبی متوسط، به قلمه اجازه میدهد که ریشهها به آرامی رشد کنند بدون اینکه در معرض بیماریهای قارچی قرار بگیرند. استفاده از خاک با زهکشی خوب و عدم پوشاندن بیش از حد سطح خاک نیز به کنترل رطوبت کمک میکند.
درزمان قلمه زدن انواع کاکتوس آبیاری باید به چه صورت باشد؟
آبیاری قلمهها باید بسیار کنترل شده باشد. خاک باید فقط زمانی مرطوب شود که سطح آن کاملاً خشک شده باشد؛ آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ساقه و از بین رفتن قلمه میشود. بهترین روش این است که بعد از کاشت، چند روز اول آبیاری انجام نشود تا زخم قلمه کاملاً بهبود یابد، سپس بهطور ملایم و با فاصله زمانی منظم، آب کمی به خاک داده شود. این روش کمک میکند که ریشهها به آرامی رشد کنند و قلمه به گیاهی مقاوم تبدیل شود.
یکی از محصولات پرفروش در گلخانه ها و گل فروشی ها کاکتوس است، با توجه به اینکه روش نگهداری و تکثیر در اکثر این نوع گیاه ساده است مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. اگر شما هم قصد خرید عمده کاکتوس و ساکولنت را دارید به دسته بندی کاکتوس بروید و انواع آن را ببینید.
مشکلات رایج در قلمه زدن انواع کاکتوس و افوربیا
با اینکه قلمه زدن روشی ساده است، اما برخی مشکلات ممکن است پیش بیاید:
پوسیدگی قلمه بر اثر آبیاری بیش از حد یا خاک سنگین
راه حل: کاهش آبیاری و استفاده از خاک سبک با زهکشی مناسب
عدم ریشهدهی به دلیل قرارگیری قلمه در خاکی با رطوبت بالا و یا عدم خشک شدن زخم
راه حل: قبل از کاشت اجازه دهید زخم حداقل ۳ روز خشک شود
برای دیدن تنوع مدلها و گونههای مختلف گل پتوس و همچنین اطلاع از قیمتها و شرایط خرید عمده پتوس، کافیست به دستهبندی اختصاصی این محصول مراجعه کنید.
قلمه زدن انواع کاکتوس

روش قلمه زدن برای اکثر کاکتوسها مشابه است، اما هر گونه ویژگیهای خاص خود را دارد:
| نوع کاکتوس | نوع قلمه | نکات مهم |
|---|---|---|
| اپونتیا (Opuntia) | برگ یا شاخه | زخم باید خشک شود |
| کریستات (Cristata) | ساقه | نور ملایم و خاک سبک |
| سانسوریا و سنیوها | پاجوش | مرطوب ملایم و نور غیر مستقیم |
| افوربیا (Euphorbia) | ساقه | احتیاط در برابر شیره سمی |
| آستروفیتوم (Astrophytum) | ساقه | خاک شنی و زهکشی عالی |
برای تهیه انواع گل می توانید با یکی از بهترین تولید کننده گل و گیاه در ایران ارتباط بگیرید و اطلاعات لازم جهت خرید، قیمت یا نگهداری از گل و گیاه خود را از همکاران ما در گلستان یاس به روز کنید.
جمعبندی
قلمه زدن کاکتوس افوربیا و سایر انواع کاکتوس، روشی ساده، کمهزینه و مؤثر برای تکثیر گیاهان است که به شما امکان میدهد بدون نیاز به خرید گیاهان جدید، تعداد زیادی گیاه سالم و مقاوم داشته باشید. موفقیت در این فرایند مستلزم رعایت چند نکته کلیدی است: انتخاب زمان مناسب، استفاده از ابزار تمیز و ضدعفونی شده، محافظت از دست و چشم هنگام کار با شیره سمی افوربیا، خشک کردن زخم قبل از کاشت، انتخاب خاک سبک و با زهکشی بالا و نگهداری قلمهها در محیطی با نور ملایم و دمای مناسب. توجه به این اصول، احتمال ریشهدهی موفق و رشد سالم گیاهان را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. با رعایت دقیق این روشها، میتوان تجربهای مطمئن و موفق از تکثیر کاکتوسها داشت و لذت نگهداری گیاهان مقاوم و زیبا را در خانه یا باغچه دوچندان کرد.
گلستان یاس یکی از بزرگترین و معتبرترین مجموعههای تولید و عرضه گل و گیاه در کشور است که با چندین شعبه فعال و گلخانههای وسیع، تنوعی بینظیر از گلهای فصلی، آپارتمانی، کاکتوس و ساکولنت را عرضه میکند. این مجموعه با تکیه بر سالها تجربه، محیطی سرسبز و مجهز به جدیدترین سیستمهای گلخانهای فراهم کرده تا بهترین کیفیت و شادابی را برای مشتریان خود تضمین کند. گلستان یاس با هدف ترویج فرهنگ نگهداری گل و گیاه و زیباسازی محیط زندگی، به یکی از قطبهای اصلی تولید و توزیع گل در کشور تبدیل شده و همواره با ارائه خدمات تخصصی به علاقهمندان گل و گیاه، نامی قابل اعتماد در این حوزه به شمار میرود.





6 پاسخ
سلام وقتتون بخیر. من چند وقته یه کاکتوس افوربیا دارم که خیلی خوب رشد کرده و الان قدش از ۵۰ سانتی هم بیشتر شده. چون گلدونش کوچیکه و دیگه جایی برای رشد نداره تصمیم گرفتم قلمهاش بزنم، ولی راستش تا حالا هیچ وقت قلمه کاکتوس انجام ندادم و نمیخوام گیاه مادر آسیب ببینه. چند جا خوندم که قلمه زدن کاکتوس با گیاههای دیگه فرق داره چون شیره سفید داره و باید حتما قبل از کاشت، قلمه رو خشک کرد. یه سوال مهمی که دارم اینه که چه زمانی از سال بهترین موقع برای قلمه زدن افوربیاست؟ مثلاً الان که هوا هنوز خیلی گرم نیست (اوایل پاییز) مناسبه یا باید صبر کنم بهار؟ و دوم اینکه بعد از برش، چند روز باید بذارم محل برش خشک بشه؟ بعضیا میگن یه روز، بعضیا میگن یک هفته! یه کم گیج شدم. از طرفی نمیدونم خاک مناسب برای ریشهزایی قلمه چه ترکیبی باشه که زود بگیره و نپوسه. آیا باید از هورمون ریشهزا استفاده کنم یا لازم نیست؟ خیلی برام مهمه که هم قلمه خوب بگیره و هم گیاه مادرم آسیب نبینه. ممنون میشم مرحله به مرحله راهنماییم کنید.
سلام دوست عزیز، سؤال خیلی خوبی پرسیدید چون تفاوت بین ریشهزایی در آب و خاک برای کاکتوسها واقعاً مهمه. در مورد افوربیا باید بگم ریشهزایی در آب توصیه نمیشود چون ساقه این گیاه شیره شیری داره و وقتی در تماس طولانی با آب قرار بگیره احتمال پوسیدگی خیلی زیاده. در حالی که بعضی از ساکولنتها یا کاکتوسهای گوشتی ممکنه در آب ریشه بدن، افوربیا معمولاً نتیجه خوبی در این روش نمیده.
روش مطمئنتر ریشهزایی در خاک سبک و خشک با زهکشی بالاست. بعد از اینکه قلمه رو برش زدید و اجازه دادید محل برش کاملاً خشک و کالوس بسته بشه، اون رو در خاکی مثل پرلیت + خاک مخصوص کاکتوس بکارید. خاک باید فقط کمی نمدار باشه نه خیس. بهتره گلدان در مکانی با نور غیرمستقیم و دمای ۲۰ تا ۲۸ درجه قرار بگیره.
زمان ریشهزایی بستگی به شرایط محیطی داره ولی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشه تا اولین ریشهها ظاهر بشن. در این مدت آبیاری زیاد نکنید؛ فقط زمانی که خاک کاملاً خشک شد، مقدار کمی آب بدید. اگر محیط خیلی خشک بود، میتونید یک کاور پلاستیکی نیمه باز روی گلدان بذارید تا رطوبت کنترلشده ایجاد بشه.
در نهایت، روش آب برای افوربیا ریسک پوسیدگی داره اما در خاک، اگر درست انجام بشه، تقریباً همیشه جواب میده. اینطوری احتمال موفقیت قلمهها خیلی بالا میره
سلام و وقتتون بخیر. من چند وقت پیش یه افوربیا بزرگ از دوستم گرفتم که یه شاخه بلند و باریک داشت و چون خیلی کج رشد کرده بود تصمیم گرفتم اون شاخه رو قلمه کنم تا یه گیاه جدید درست کنم. اما اشتباه کردم و همون موقع قلمه رو توی خاک کاشتم، بدون اینکه صبر کنم تا خشک بشه. حالا بعد از حدود ۱۰ روز هیچ ریشهای نزده و حتی از محل برش شروع کرده قهوهای و نرم شدن. به نظر میاد در حال پوسیدنه 😞. راستش این دومین باره که این اشتباهو میکنم. دفعه قبل هم دقیقاً همین اتفاق افتاد. میخوام بدونم آیا راهی هست همین قلمه رو نجات بدم؟ مثلاً اگر الان درش بیارم و بزارم خشک بشه دوباره میتونه ریشه بده؟ یا دیگه از بین رفته؟ و سوال بعد اینکه برای جلوگیری از پوسیدگی چه کارهایی میشه انجام داد؟ شنیدم بعضیا محل برش رو با دارچین یا پودر زغال میپوشونن. واقعاً این کار تأثیر داره؟ و اینکه چقدر باید خاک مرطوب باشه تا ریشهزایی اتفاق بیفته و از طرفی هم قلمه نپوسه؟ ممنون میشم یه راهنمایی کامل کنید چون دلم نمیخواد این قلمه هم از بین بره.
سلام، کاملاً مشخصه که تنها مشکلتون زمان خشک نکردن قلمهست و خوشبختانه این یه مورد رایج در قلمهزدن کاکتوسهاست. وقتی قلمه بلافاصله بعد از بریدن وارد خاک میشه، شیره داخل ساقه فرصت نداره بسته بشه و همین باعث پوسیدگی میشه. اگر هنوز قلمه کاملاً له نشده، بله، میشه تا حدودی نجاتش داد. قلمه رو فوراً از خاک خارج کنید، قسمتهای قهوهای و نرمشده رو با یک چاقوی استریل ببُرید تا به بافت سالم برسید. سپس قلمه رو در محیط سایه و خشک قرار بدید تا محل برش کاملاً کالوس ببنده. برای ساقهای که یک بار پوسیده، حداقل ۵ تا ۷ روز زمان بدید تا کاملاً خشک بشه.
بله استفاده از پودر زغال فعال، دارچین یا گوگرد پودری کاملاً مؤثره چون خاصیت ضد قارچی داره و احتمال پوسیدگی رو به شدت کاهش میده. بعد از خشک شدن، قلمه رو توی خاک سبک و زهکشدار قرار بدید (مثل پرلیت یا ترکیب پرلیت و پیت ماس). آبیاری در مرحله اول خیلی مهمه: خاک نباید خیس باشه، فقط نمدار. میتونید فقط هفتهای یک بار اسپری ملایم کنید تا محیط مرطوب بشه ولی آبیاری مستقیم نکنید تا زمانی که ریشهزایی اتفاق بیفته. این فرایند ممکنه چند هفته طول بکشه.
اگه قلمه خیلی پوسیده شده باشه، احتمال ریشهدهی پایین میاد ولی امتحانش ضرری نداره. دفعه بعد فقط یادتون باشه مرحله خشک شدن مهمترین بخش کاره
سلام. یه سؤال خیلی مهم دارم که حتی توی بعضی گروههای گل و گیاه هم جواب درست نگرفتم. بعضیا میگن کاکتوسها رو میشه هم توی خاک قلمه زد و هم توی آب، ولی بعضیا میگن توی آب سریع میپوسه. من چند تا قلمه افوربیا گرفتم که خیلی دوست دارم ریشه بدن چون گیاه اصلی از یه گلخونه قدیمی بوده. الان دو دل موندم که بذارمشون توی آب یا خاک. از طرفی فکر میکنم توی آب بهتر میشه رشد ریشه رو کنترل کرد و زودتر میبینمش. اما از طرف دیگه میترسم مثل تجربه قبلیم قلمه بپوسه. میخوام بدونم برای قلمه زدن انواع کاکتوس مخصوصاً افوربیا، روش توی آب اصلاً جواب میده؟ اگه آره چه شرایطی لازمه؟ و اگه بهتره در خاک ریشهدار بشه، چه شرایطی برای ریشهزایی بهتره؟ و اینکه معمولاً چند روز یا چند هفته طول میکشه تا ریشه بزنه؟ میشه لطفاً تجربه دقیق و اصولی خودتون رو بگید چون نمیخوام این قلمهها رو از دست بدم
سلام دوست عزیز، سؤال خیلی خوبی پرسیدید چون تفاوت بین ریشهزایی در آب و خاک برای کاکتوسها واقعاً مهمه. در مورد افوربیا باید بگم ریشهزایی در آب توصیه نمیشود چون ساقه این گیاه شیره شیری داره و وقتی در تماس طولانی با آب قرار بگیره احتمال پوسیدگی خیلی زیاده. در حالی که بعضی از ساکولنتها یا کاکتوسهای گوشتی ممکنه در آب ریشه بدن، افوربیا معمولاً نتیجه خوبی در این روش نمیده.
روش مطمئنتر ریشهزایی در خاک سبک و خشک با زهکشی بالاست. بعد از اینکه قلمه رو برش زدید و اجازه دادید محل برش کاملاً خشک و کالوس بسته بشه، اون رو در خاکی مثل پرلیت + خاک مخصوص کاکتوس بکارید. خاک باید فقط کمی نمدار باشه نه خیس. بهتره گلدان در مکانی با نور غیرمستقیم و دمای ۲۰ تا ۲۸ درجه قرار بگیره.
زمان ریشهزایی بستگی به شرایط محیطی داره ولی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشه تا اولین ریشهها ظاهر بشن. در این مدت آبیاری زیاد نکنید؛ فقط زمانی که خاک کاملاً خشک شد، مقدار کمی آب بدید. اگر محیط خیلی خشک بود، میتونید یک کاور پلاستیکی نیمه باز روی گلدان بذارید تا رطوبت کنترلشده ایجاد بشه.
در نهایت، روش آب برای افوربیا ریسک پوسیدگی داره اما در خاک، اگر درست انجام بشه، تقریباً همیشه جواب میده. اینطوری احتمال موفقیت قلمهها خیلی بالا میره