گل پاندانوس(screw pine) با نام علمی pandanus veitchii گیاهی از خانواده pandanaceae است. پاندانوس که به گیاه برگ خنجری نیز معروف است، دارای 600 گونه گیاهی مختلف است که خاستگاه اصلی آن منطقه ماداگاسکار و موریس بازمیگردد.پاندانوس از جمله گیاهان مقاوم است که به دلیل همیشه سبز بودن، سازگاری و مقاومت بالا در تمامی شرایط محیطی طرفداران بسیار زیادی دارد.پاندانوس در دو مدل ابلق و غیر ابلق وجود دارد که هر دو مدل آن ها زمانی که به رشد کامل برسند میوه می دهند. پاندانوس از گیاهانی است که به شیوه بوته ای رشد می کند که هر بوته با برگ های سبز رنگ شمشیر مانند پوشیده شده است که در اطراف آن ها تیغ های بسیار ریزی وجود دارد و اغلب طول آن ها به 60 سانتی هم میرسد.برای نگهداری از گیاه پاندانوس میباست با روشها و شرایط نگهداری از گیاه پاندانوس آشنا شد. پاندانوس از جمله گیاهان علاقه مند به نور است، که برای رشد مناسب نیازمند نور فراوان و غیر مستقیم خورشید است. نیاز آبی این گیاه تقریبا بالا است؛ به طوری که باید همواره خاک آن را مرطوب نگهداشت.نحوه ی کشت و تکثیر پاندانوس به گونه ای است که با رعایت برخی نکات به راحتی میتوانید آن را تکثیر کنید. تکثیر پاندانوس از طریق کاشت بذر و پاجوش امکان پذیر است. البته لازم به ذکر است که، تکثیر این گیاه از طریق بذر نیاز به مهارت و شرایط گلخانه ای دارد. کنه تارعنکبوتی و شپشک آرد آلود از مهمترین آفتها و مشکلات مربوط به پاندانوس به شمار میروند.
شرایط نگهداری گیاه پاندانوس
نور مورد نیاز گیاه پاندانوس:پاندانوس از جمله گیاهان علاقه مند به نور است که برای رشد مناسب نیازمند نور فراوان و غیر مستقیم خورشید است، البته توجه داشته باشید که این گیاه در برابر نور مستقیم خورشید حساس است و در صورت قرار گیری در شرایط مذکور دچار آسیب و سوختگی می شود.در صورتی که نور کافی در اختیار برگ های پاندانوس ابلق قرار نگیرد، واریته های رنگی آن از بین رفته و در نهایت برگ های گیاه به رنگ سبز در می آیند ،همچنین قرار گیری گیاه در محیطی با نور زیاد منجر به رنگ پریدگی و چروکیده شدن برگ های گیاه می شود.آبیاری مورد نیاز گیاه پاندانوس:نیاز آبی این گیاه تقریبا بالا است به طوری که باید همواره خاک آن را مرطوب نگهدارید. تنها نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که گلدان از زهکشی مناسب برخوردار تا بتواند آب اضافی را دفع کند و در نهایت از پوسیدگی ریشه جلوگیری کند. توصیه می شود از آب جوشیده سرد شده برای انجام این کار استفاده کنید.
کوددهی و تغذیه پاندانوس:
توصیه می شود به منظور رشد بهتر و سلامت این گیاه از کود مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. قابل ذکراست که مناسب ترین زمان برای کوددهی این گیاه از اوایل فروردین تا اواخر آبان ماه است، توجه داشته باشید که در زمستان و فصول سرد سال به گیاه اجازه استراحت دهید.
خاک مورد نیاز پاندانوس:
ترکیبی از ماسه + خاک برگ مناسب ترین بستر برای کاشت این گیاه است .البته پاندانوس نسبت به نوع خاک حساسیت زیادی ندارد و می تواند در انواع خاک روند رشدی خود را طی کند.
دمای نگهداری پاندانوس:
مناسب ترین دما برای نگهداری از این گیاه، دمای ۲۰ الی ۲۲ درجه سانتی گراد است. البته این گیاه می تواند دمایی تا حدود ۱۲ درجه سانتی گراد را تحمل کند ولی در صورت قرار گیری در محیطی با دمای کمتر دچار یخ زدگی و آسیب می شود. همچنین قرار گیری گیاه در محیطی بیش از اندازه گرم منجر به پژمردگی و بروز آسیب در آن می شود به همین دلیل در صورتی که دمای محیط بیش از ۲۵ درجه سانتی گراد بود میزان رطوبت محیط را افزایش دهید.
رطوبت مورد نیاز پاندانوس:
با توجه به خاستگاه بومی این گیاه،پاندانوس به محیطی با رطوبت بالا نیازمنداست. برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاه می توانید از بخار سرد و یا جزیره استفاده کنید. برای ساخت جزیره زیرگلدانی را پر از سنگ ریزه کرده سپس روی آن تا نیمه آب بریزید. درنهایت گلدان را روی زیر گلدانی قرار دهید. دقت داشته باشیدکف گلدان با آب برخورد نکند چرا که باعث پوسیدگی ریشه می شود.نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که در صورت استفاده از روش غبار پاشی برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاه در زیر نور مستقیم خورشید ،خصوصا در هنگام ظهر اقدام به غبار پاشی گیاه نکنید زیرا موجب سوختن و از بین رفتن برگ های گیاه می شود.
نحوه ی کشت و تکثیر پاندانوس
تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر و پاجوش امکان پذیر است. البته لازم به ذکر است که، تکثیر این گیاه از طریق بذر نیاز به مهارت و شرایط گلخانه ای دارد.تکثیر به روش پاجوش:برای انجام این کار ابتدا با استفاده از یک چاقوی تیز یا کاتر استریل شده پاجوش ها را از اطراف گیاه مادری جدا کنید و سپس آن ها را با احتیاط بیرون بیاوردید.توصیه می شود قبل از انتقال پاجوش ها به گلدان ،به مدت چند روز آن ها را در فضای آزاد قرار دهید و سپس انتهای آن ها را به هورمون ریشه زایی آغشته کرده و در خاکی حاوی کمپوست و ماسه قرار دهید .پس از کاشت پاجوش ها گلدان را در محیطی با دمای ۲۰ الی ۲۲ درجه سانتی گراد قرار داده و خاک آن را همواره مرطوب نگهدارید.پس از گذشت مدتی شاهد رشد و ریشه دار شدن پاجوش گیاه خواهید بود.زمان تعویض گلدان:پاندانوس نیاز به گلدان بزرگی ندارد بنابراین در صورتی که شاهد بیرون زدن ریشه ها از انتهای گلدان بودید اقدام به تعویض گلدان گیاه کنید. توصیه می شود هر دو سال یک بار این کار را انجام داده و گیاه را به گلدانی با یک سایز بزرگتر منتقل کنید.
آفت ها و بیماری های پاندانوس
کنه تارعنکبوتی: از مهم ترین آفاتی که به این گیاه حمله می کند می توان به کنه تار عنکبوتی اشاره کرد. برای رفع این عارضه کافی است گیاه را با آب و صابون تمیز کرده و یا با سموم مخصوص سمپاشی کنید.
تریپس: این آفت از برگ های گیاه تغذیه می کند که در نهایت باعث بد شکل شدن و پیچیدگی آن ها می شود. همچنین در برخی مواقع ممکن است شاهد نقاط خاکستری بر روی برگ ها باشید، برای رفع این عارضه توصیه می شود هر دو هفته یک بار با استفاده از سموم مخصوص گیاه را سمپاشی کنید.
شپشک آرد آلود: شپشک ها با تغذیه از شیره گیاه، به آن آسیب زده و منجر به ضعیف شدن گیاه می شوند. در صورتی که گیاه شما به این آفت آلوده شده بود ابتدا برگ های آن را با الکل و پنبه پاک کرده و سپس از سم کونفیدور یا کلروپیرفوس استفاده کنید.
