ناز آفتابی (Portulaca grandiflora) یکی از گیاهان گل‌دار محبوب و زیبا است که به دلیل مقاومت بالا به خشکی و گل‌های رنگارنگ خود، در باغ‌ها و فضای سبز به‌عنوان گیاهی زینتی کاشته می‌شود. این گیاه که بومی آمریکای جنوبی است، به ویژه در کشورهایی مانند آرژانتین و برزیل، به خاطر نیازهای کم و زیبایی بی‌نظیرش، شهرت زیادی دارد. ناز آفتابی از خانواده Portulacaceae است و به دلیل گل‌های درخشان و شکوفایی در طول تابستان، محبوبیت زیادی در بین دوست‌داران گیاهان زینتی پیدا کرده است.

ویژگی‌های ظاهری

ناز آفتابی گیاهی چندساله و علفی است که به صورت خزنده یا پهن‌شونده رشد می‌کند و ارتفاع آن معمولاً بین 10 تا 20 سانتی‌متر است. این گیاه برگ‌های گوشتی و ضخیم دارد که به شکل استوانه‌ای کوچک و بیضی‌شکل دیده می‌شوند. برگ‌های ناز آفتابی به خاطر ساختار گوشتی خود، می‌توانند مقدار زیادی آب را ذخیره کنند، به همین دلیل گیاه توانایی تحمل خشکی‌های طولانی را دارد.گل‌های ناز آفتابی به رنگ‌های مختلفی مانند قرمز، زرد، صورتی، نارنجی، سفید و بنفش دیده می‌شوند و معمولاً از اواخر بهار تا اوایل پاییز روی گیاه ظاهر می‌شوند. این گل‌ها در طی روز باز می‌شوند و در هنگام غروب یا در روزهای ابری بسته می‌مانند. گل‌های این گیاه معمولاً پنج‌پر هستند و در برخی انواع آن ممکن است گل‌ها پرپر نیز باشند.

شرایط نگهداری

ناز آفتابی از جمله گیاهانی است که به نور کامل و مستقیم خورشید نیاز دارد. هرچه این گیاه بیشتر در معرض نور خورشید باشد، گل‌دهی بیشتری خواهد داشت. بنابراین بهتر است در مکانی کاشته شود که حداقل 6 تا 8 ساعت در روز نور خورشید دریافت کند. این گیاه به خوبی در شرایط گرم و خشک رشد می‌کند و برای مناطق با تابستان‌های گرم گزینه بسیار مناسبی است.از نظر خاک، ناز آفتابی در خاک‌های سبک و با زهکشی خوب بهترین رشد را دارد. خاک‌های شنی و ماسه‌ای که آب را به سرعت تخلیه می‌کنند، برای این گیاه مناسب هستند. آبیاری باید به‌گونه‌ای باشد که بین دو آبیاری، خاک کاملاً خشک شود، چرا که ناز آفتابی نسبت به آبیاری زیاد و رطوبت زیاد حساس است و ممکن است دچار پوسیدگی ریشه شود.

تکثیر

تکثیر ناز آفتابی معمولاً از طریق بذر یا قلمه‌گیری انجام می‌شود. بذرها در فصل بهار مستقیماً در خاک کاشته می‌شوند و در کمتر از دو هفته جوانه می‌زنند. همچنین می‌توان با استفاده از قلمه‌های ساقه‌ای این گیاه را تکثیر کرد. برای این کار، یک قلمه سالم از گیاه جدا کرده و در خاک مناسب کاشته می‌شود.

استفاده‌های زینتی

ناز آفتابی به دلیل رشد خزنده و گل‌های رنگارنگ خود، یکی از گزینه‌های عالی برای کاشت در حاشیه باغچه‌ها، گلدان‌ها و یا بین سنگ‌فرش‌ها است. همچنین به دلیل توانایی در پوشش دادن زمین و ایجاد منظره‌ای زیبا، به عنوان گیاهی پوششی در فضاهای سبز و پارک‌ها استفاده می‌شود. این گیاه برای کاشت در گلدان‌های آویز نیز مناسب است، زیرا شاخه‌های آن به صورت آبشاری از گلدان‌ها آویزان می‌شوند و زیبایی خاصی به فضا می‌بخشند.

خواص و ویژگی‌های خاص

ناز آفتابی علاوه بر زیبایی زینتی، دارای خواص دارویی نیز هست. در برخی از فرهنگ‌ها از برگ‌های این گیاه برای درمان التهاب‌های پوستی و بهبود زخم‌ها استفاده می‌شود. به دلیل ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، این گیاه در طب سنتی مورد توجه قرار دارد.